کد مطلب:22230 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

معناي (تقوا) و (اخلاص) چيست و براي تقوا و خلوص نيت، چه كار بايد كرد؟

تقوا؛ يعني، قدرت كنترل نفس به گونه اي كه محرمات را ترك كرده و به واجبات عمل نمايد. اگر چنين نيرويي در انسان وجود دارد تقوا در او حضور دارد. براي تقويت تقوا بايد در دو بعد نظري و عملي اقدام نمود. در بعد نظري با تقويت مباني عقيدتي، به ساختمان و چهارچوب عقايد استحكام بخشيد و سپس با عمل، در راسخ تر شدن آنها كوشيد. در اين زمينه مطالعه منظم كتاب هاي زير توصيه مي شود: 1- گناهان كبيره،شهيد دستغيب 2- جهان بيني اسلامي،شهيد مطهري 3- نامه ها و برنامه ها،حسن زاده آملي 4- نقطه هاي آغاز در اخلاق عملي،مهدوي كني «اخلاص» به معناي پيراستن نفس از همه تعلقات و انگيزه هاي غير الهي است. و نه تنها همه اعمال را براي خدا انجام دادن، كه حتي وجود خويش را نيز براي خدا خواستن. در روايتي از پيامبر(ص) خطابه به ابوذر آمده است: {H... و ما بلغ عبد حقيقةالاخلاص حتي لايحب ان يحمد علي شيئي من عمل للَّه ...H}؛{M بنده هرگز به حقيقت اخلاص نمي رسد، جز آن كه دوست نداشته باشد او را بر عمل خدايي بستايند...M}»{V(بحارالانوار، ج 82، ص 204 و ج 51، باب 116) V}. براي رسيدن به اين مرحله عزمي راسخ و تلاشي دراز آهنگ لازم است و هركس به قدر همت و تلاش خويش - البته با عنايات و فيوضات خداوندي - مراتبي را سير خواهد كرد و به فيوضاتي نائل خواهد آمد. آنچه در اين مرحله بسيار ضروري است دو جهاد همسو و همراه است: جهاد علمي و عملي. الف) جهاد علمي مستلزم داشتن مطالعات روشمند خداشناختي از طريق مطالعات فلسفي و عرفان نظري است. ب ) جهاد عملي پيوستگي قلبي، ياد دائم حضرت حق و عبوديت و سر سپاري در پيشگاه پروردگار است، و آن نيز مراتبي دارد: مرتبه اول ترك محرمات و انجام واجبات است. مرتبه دوم ترك مكروهات و انجام مستحبات بويژه اهتمام به نماز شب است. مرتبه سوم ترك آنچه موجب اشتغال قلب به غير خداي مي شود. مانند بسياري از مباحات، و همواره در جست و جوي خدا بودن و التزام به آنچه مقرب درگاه الهي است. اگر كسي اين مراحل را به طور جدي پشت سر گذارد باز يك قدم به پيش برداشته و آن تسليم نمودن اقاليم سبعه تن تحت فرمان الهي است. مرحله دوم بيرون راندن تمام رذايل نفساني و حب دنيا از نهانخانه دل است و آن كس كه بتواند شيطان نفس اماره را از خانه دل بيرون افكند، آن گاه خواهد ديد كه خداي سبحان - كه صاحبخانه است - فضاي دل او را پر نموده است. در حديث قدسي نيز آمده است كه: {Hقلب المؤمن عرش الرحمان H}. به هر حال بهترين راه شروع نماز است كه كون جامع و عبادت تام است و تا آن اصلاح نشود به جايي نمي توان رسيد.